Componist Daan Manneke: Ik heb een heel hoge pet op van Patrick

Een compositie uitvoeren met in de titel je eigen naam. Dat voorrecht hebben weinig musici. Dirigent Patrick van der Linden wel. Tijdens zijn jubileumconcert, 19 oktober in de Sint-Janskerk in Gouda, voert hij ‘Vocalise pour Patrick’ uit. Daan Manneke (79) schreef het werk – en vertelt graag over zijn band met Patrick.

Sinds wanneer kent u Patrick?

‘Al heel lang. Ik heb ooit een ander stuk voor Ars Musica geschreven, zo’n vijf jaar geleden. Toen hebben we elkaar uitgebreid gesproken. Daarvoor was ik hem al op het spoor. Ik heb een heel hoge pet van Patrick op. Hij is een fijne collega. En een veelzijdig musicus: thuis in zowel de instrumentale als de vocale muziek. Heel gedegen in zijn programmering. Ik heb veel respect voor zijn uithoudingsvermogen, visie en vakmanschap. Ik maak hem natuurlijk niet dagelijks mee, maar denk dat hij fijn is in de samenwerking.’

Hoe zou u Patrick als dirigent typeren?

‘Hij heeft een verfijnde, instrumentale manier van dirigeren. De manier waarop hij een orkest leidt, scherp en ritmisch, gebruikt hij ook bij zijn koren. Op die manier krijgt hij iets instrumentaals in zijn koren, een bepaalde scherpte en directheid. Dat hoor ik terug.’

Welke stukken van uw hand worden uitgevoerd tijdens het jubileumconcert?

‘‘Vocalise pour Patrick’ en het stuk ‘Geistliche Dämmerung’. ‘Vocalise pour Patrick’ is een achtstemmig vocaal stuk dat ik in eerste instantie voor Maria van Nieukerken (dirigent van onder andere Toonkunst Rotterdam, MR) schreef. Ik wilde het stuk echter niet beperken tot één persoon, maar het beschikbaar maken voor anderen die zich aangesproken voelen. Patrick is de eerste die de vocalise op die manier hergebruikt. Op de noten waar eerst de tekst ‘Maria’ stond, staat nu ‘Patrick’. Zie het als een eerbetoon aan Patrick, een loftrompetje. Omdat het stuk maar één minuut duurt, heb ik Patrick aangeraden het twee keer in het programma op te nemen. De ene keer bijvoorbeeld vocaal, de andere keer met een ensemble.’

Kunt u iets meer vertellen over ‘Geistliche Dämmerung?

‘Dat is een werk voor a capella koor, acht- tot tienstemmig, op een gedicht van Georg Trakl. Het is een prachtige tekst over het eind van de middag, net voor de avond. Ik verheug me altijd op dat moment van de dag. Dan stop ik met werken, ga ik zitten, en bekijk de tuin en de wereld. De muziek van ‘Geistliche Dämmerung’ is een metafoor voor een verandering in het leven. Echte herfstmuziek.’

Past zo’n stuk wel bij een feestelijk jubileum?

‘Dat vind ik wel. Een jubileum is niet geslaagd als er alleen maar hallelujah klinkt. Ik heb de compositie opgedragen aan Piet Kee, de vorig jaar overleden musicus. De première is op 5 oktober door het Groot Omroepkoor onder leiding van Klaas Stok.’

Bent u zelf bij het jubileumconcert van Patrick?

‘Het staat in mijn agenda, maar ik kijk rond die tijd waar ik heen kan. Vanwege mijn tachtigste verjaardag in het najaar zijn er vijftig concerten, dus het is een drukke tijd. De geest wil wel, maar het lichaam minder. Het jubileumconcert van Patrick staat in ieder geval hoog genoteerd.’

Mirjam Roukema, sopraan bij concertkoor, sprak met Daan Manneke.

Staat bij u het jubileumconcert ook hoog genoteerd? Zorg dat u er bij bent en reserveer uw kaarten hier!

Daan Manneke (1939) studeerde orgel en compositie aan de conservatoria van Tilburg, Brussel en Amsterdam. Hij doceerde vele jaren hoofdvak compositie en analyse van de eigentijdse muziek aan het Conservatorium van Amsterdam. Aan dit instituut was hij de initiatiefnemer voor het inrichten van een compositieklas voor jong talent. Daarnaast was hij oprichter en ruim veertig jaar dirigent van het befaamde kamerkoor Cappella Breda.

Het oeuvre van Daan Manneke telt ongeveer driehonderd composities, voor het merendeel geschreven in opdracht en uitgeven bij Donemus Publishing. Zijn werk wordt gekenmerkt door vocaliteit en ruimtelijkheid. De componist Ton de Leeuw, Mannekes leermeester, beschreef zijn werk als volgt: […] sensuele, bijna tastbare klankkleuren en plastische gebaren; alsof de componist voor een denkbeeldig theater schrijft. […]

Daan Manneke ontving vele prijzen en geldt als een van de meest belangwekkende en uitgevoerde componisten van Nederland. Een groot deel van zijn werk is op CD gedocumenteerd en er zijn verschillende (wetenschappelijke) artikelen aan zijn oeuvre gewijd.

Hij woont in Breda en in 2014 werd hem de eervolle titel Honorair Kapelmeester van de Grote- of Onze-Lieve-Vrouwe-Kerk van Breda verleend. Zijn portret in brons, gemaakt door de beeldhouwer Pauline Eecen, staat opgesteld in het Hoogkoor van deze kerk.

Voor zijn grote betrokkenheid op verschillende terreinen van het Nederlandse muziekleven ontving hij in 2000 de Koninklijke onderscheiding Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In verband met zijn jarenlange betrokkenheid met de Franse cultuur werd hem in 2018 door de Société Académique Arts-Sciences-Lettres het Diplôme de Médaille d’Argent toegekend.